Omhoog, steigen en klimmen

De vierde dag kunnen we ook relaxed starten; de wekker loopt pas om half acht af. Het lijkt niet zo koud als gisteren, maar als we op zijn gestaan blijken de ijsbloemen op de ramen te zitten en buiten zit de vorst op de grond. Het ontbijt smaakt Manita niet zo: eerste verschijnselen van hoogteziekte? We weten het niet, maar zullen het goed in de gaten houden of ook andere verschijnselen ervan de kop op gaan steken (zoals misselijkheid, hoofdpijn, moeheid, duizelig, kortademig, slapeloosheid en hoesten),
We beginnen rustig met een afdaling, maar eenmaal een rivier over gestoken zal het aan de andere kant grof omhoog gaan: goede tijd dus voor een bakkie thee vlak over de brug. De klim naar Tengboche (ook wel geschreven als Tyangboche, 3860m) is gemeen steil, maar na 400m geklommen te hebben vlakt het wat af en worden de uitzichten op waar we vandaan komen heel mooi: even wachten om uit te puffen is dus geen straf. Als we dan eenmaal onze hoofden over de richel heensteken waar Tengboche op gebouwd is, valt je mond bijna open: de uitzichten op waar we naartoe gaan zijn dan ook ineens zichtbaar en het schouwspel wat zich voor ons aftekend is eigenlijk met geen pen te beschrijven. Een kleine 100jaar geleden heeft een Lama besloten daar een klooster te bouwen, en wat een plek heeft hij daar voor uitgekozen! Moet zeker toendertijd, zonder al de toeristen, een hele goede plek geweest zijn om te mediteren. Het klooster bestaat nog steeds (weliswaar afgebrand en weer herbouwd) en na de lunch lopen we er heen om de binnenkant te bewonderen. We horen dat er om 3uur een mis is, dus we gaan terug naar de kamer om ons om te kleden en terug naar het klooster om de mis bij te wonen; 45min stil zitten heeft wel wat extra kleding nodig op deze hoogte. Als we weer buiten komen hebben wolken bezit genomen van Tengboche, zijn de uitzichten verdwenen en is ons wereldje ineens wel erg klein geworden. Het klooster heeft door de toename in toerisme (1965: 15, 1980: 5000, 1990: 10000, 2000: 25000) zich in de loop van de jaren wel aan moeten passen en is nu een voorbeeld hoe je op ecologische wijze de toeristenstroom in goede banen moet leiden. Publieke toiletten, stromend water, hydro elektriciteit, afvalsplitsing, maar ook een expliciet verzoek aan toeristen om ‘niet brandbaar’ afval zelf weer mee te nemen en niet alleen om geen drinkwater in plastic flessen te kopen, daar dit het afvalprobleem alleen maar vergroot, maar ook om niet om gekookt water te vragen: water verwarmen op hout is ook geen oplossing die op lange termijn houdbaar is. Onze steripen valt gelukkig helemaal binnen hun normen.